Volgens mij nog de enige echte Tabakswinkel van Assen met een verhaal van vroeger.

Bé Ritchie, geboren in 1915, doet zijn eerste middenstandservaring op in de levensmiddelenzaak van zijn vader, W. Richie, aan de Rolderstraat. Na de oorlog krijgt Richie de mogelijkheid de sigarenzaak van Visser (voorheen de wed. Koops) aan de Prins Hendrikstraat over te nemen. In eerste instantie aarzelt hij: “Ik had geen cent, ik was gewoon werknemer bij mijn vader”. Zijn vrouw weet he dan toch zover te krijgen en met behulp van notaris Kroon en makelaar Atema begint hij in 1950 een sigarenzaak aan de Prins Hendrikstraat 39

Zijn klantenkring bestaat uit de doorsnee van de Asser bevolking.

Aan Hofman uit Meppel heeft Bé Richie een serieuze leverancier. “We begonnen met een klein voorraadje. Die Visser had ook niks. Maar goed langzaamaan breiden we uit. En dan kon het gebeuren dat de grossier langskwam en dan zei ik tegen mijn vrouw: ‘Heb je nog een paar centen, ik heb niks meer’. En dan kwam het huishoudgeld er weer bij. Of we kregen een week uitstel”. Dat het in de beginperiode niet gemakkelijk is geweest steekt Bé Richie niet onder stoelen of banken. “Al hebben we het dan over fl. 800.- omzet in de week. Ik moest daar ook wel het nodige voor doen”.

Zo staat hij voor de Oranjevereniging bij Bellevue anderhalf uur kaartjes te controleren voor een tientje. Hij ‘loopt’ voor de damesgymnastiekvereniging ‘Hygiëa’ met kwitanties voor 15 cent per avond. Op het station verkoopt hij om half zes ’s morgens het krantje ‘Sportwereld’ voor 5 cent: “En dan had je 100 krantjes en wat er over bleef verkochten we in de winkel. Dan was zijn vrouw ook al om kwart voor zes los. En dan hadden we fl. 5,- om 1 uur. Zo begon het”. Verder is hij meteropnemer voor de laagspanningsnetten. “Daar kwam ik aan door de politie, die bij me kwam met de opmerking ‘ze hebben een betrouwbaar iemand nodig, heb je nog tijd. Zeven dagen in de maand.

Dan kreeg ik 8 cent van huis. Heen en weer naar Loon en Witten, de TT-baan, in weer en wind en sneeuw. Je was de hele dag onderweg. En zo kom je dus aan een omzet van fl. 800,-“. Door de bouw van de tunnel onder het spoor naar de Steendijk, in het begin van de jaren zestig, ziet Bé Ritchie zich genoodzaakt te verhuizen naar het pand aan de Rolderstraat 116, dat hij tot winkel verbouwt. Zijn klantenkring bestaat uit de doorsnee van de Asser bevolking. De winkel gaat om kwart voor 6 open en in de zomermaanden, in ’t seizoen bij de Wilco, al om half 6. De bewoners van het vroegere armenhuis ‘Avondrust’ aan de Rolderstraat komen in de winkel voor pruimtabak

In 1981 doet hij de zaak over aan Roelof Hartman

’s Zomers is het tussen de middag het drukst met personeel van de Drentex en de Wilco: “De meesten roken shag. Met de lange witte jassen staan ze in de winke l. Tussen de andere klanten. En dan zei ik tegen één in zo’n witte jas: ‘Dokter kan ik u even helpen?’. En dan zeiden die klanten achteraf ‘Potverdikke Bé, welke dokter was dat?”. Ook de melkrijders van Acmesa komen voor kleingeld bij hem. “Oosterlo had nooit kwartjes of dubbeltjes”. “Moe’je naar Bé gaan, is mij te veel werk”. “En zo had ik dan al die venters, wat ook weer de nodige klandizie opleverde”.

Bé Ritchie doet in zijn tijd ook al aan actieve klantenwerving. Als er zich in Assen een nieuwe industrie vestigt wordt deze door hem benaderd met een brief: “Assen is blij met de vestiging van een nieuwe industrie. Wij als sigarenmagazijn in ’t bijzonder. Wij zijn de dichtstbijzijnde zaak. Houden ons beleefd aanbevolen”. Dat levert hem enthousiaste reacties op van directeuren die zich persoonlijk komen voor stellen. “En zo kreeg je binding met die mensen. Dit moest je er wel bij doen, evenals de ‘Sporttribune’ en het lopen voor de meterstanden. De hypotheek moest er komen. De rente moest betaald worden”.

De interesse van Bé Ritchie gaan verder dan de sigarenhandel alleen. Ooit is hij, met Klaas Harmanni sr. , initiatiefnemer van het eerste Asser reisbureau. Tot dan organiseert Harmanni alleen reizen voor gezelschappen. Het reisbureautje organiseert reizen onder de naam ‘Mondial’-reizen in combinatie met Sijpkes en Van der Ploeg uit Veendam. Het levert ook wel de nodige verdiensten aan rookwaren op, want als de eerste bussen ’s morgens om zes uur vertrekken, heeft Bé Ritchie om zes uur de zaak open. In zo’n bus is het vaak zo dat de chauffeur de opmerking maakt: “Mensen we gaan straks de grens over, als je nog rokerij moet, ik moet zelf nog even bij Bé langs”. En dan staat op zo’n ochtend om zes uur de winkel vol met klanten.

Koetsier komt bij Bé Ritchie als bij zonder een bepaald merk zit. In 1868, als de zaak van Koetsier aan de Kruisstraat sluit, biedt de wed. G. Koetsier hem aan de zaak in de Kruisstraat over te nemen. Dat wordt uiteindelijk alleen de inventaris. En een aantal goede klanten. Op 1 april 1981, als Bé Ritchie de 65 is gepasseerd, trekt hij zich terug uit het zakenleven en doet de zaak over aan Roelof Hartman, die er tot het jaar 1989 eigenaar is. En ook al is het 1993, in het telefoonboek vinden we onder de naam Ritchie B. achter zijn adres de vermelding ‘Sigarenwinkelier’.

Bronvermelding:

‘In rook opgegaan’. De geschiedenis van ruim honderd jaar Asser tabaksindustrie en -handel. M.H.D. Hiemink en P.H. Sprik.

Dit zeer informatieve boekje is te bestellen onder ISBN 90-800868-2-7